T-34 był radzieckim czołgiem średnim opracowanym pod koniec lat 30. i na początku lat 40. XX wieku, który wywarł duży i trwały wpływ na konstrukcję czołgu. W momencie powstania w 1940 roku, według amerykańskiego autora Stevena Zaloga, był to najlepszy czołg średni na świecie. Miał bezprecedensowe połączenie siły ognia, mobilności, ochrony i solidności. Jego szybkostrzelne działo czołgowe kal. 76,2 mm zapewniało znacznie większą siłę ognia niż niektórzy jego współcześni, a pochyły pancerz utrudniał penetrację najnowocześniejszej broni przeciwpancernej. Kiedy pojawił się po raz pierwszy w 1941 roku, niemiecki generał Paul Ludwig Ewald von Kleist nazwał go „najlepszym czołgiem na świecie”, a Heinz Guderian potwierdził „ogromną przewagę” T-34 nad istniejącymi wówczas czołgami niemieckimi. Chociaż jego uzbrojenie i ochrona zostały przekroczone w późniejszym okresie wojny, często jest wymieniany jako najbardziej skuteczny i wpływowy projekt czołgu II wojny światowej.
T-34 był ostoją radzieckich sił pancernych podczas II wojny światowej. Jego konstrukcja umożliwiała ciągłe doskonalenie dla zmieniających się potrzeb frontu wschodniego: zmiany były raczej częściowe i przez pierwsze kilka lat nie były zbyt znaczące, czołg przeszedł prawdziwie fundamentalną transformację dopiero w 1944 roku wraz z wprowadzeniem wariantu T-34/85 . Ulepszenia metod produkcji pozwoliły również na szybszą i tańszą produkcję. Przemysł radziecki ostatecznie wyprodukował ponad 80 000 T-34 wszystkich wariantów, co pozwoliło na wystawianie coraz większej liczby czołgów w miarę postępu wojny, pomimo utraty dziesiątek tysięcy czołgów przez niemiecki Wehrmacht. Zastąpił wiele czołgów lekkich i średnich Armii Czerwonej i stał się najczęściej produkowanym czołgiem tej wojny, a także drugim najczęściej produkowanym czołgiem wszechczasów (po następcy, serii T-54/55). Ze stratą 44 900 w czasie wojny poniósł również największe straty czołgów wszechczasów. Jego rozwój doprowadził bezpośrednio do serii czołgów T-54 i T-55, które stopniowo ewoluowały w późniejsze typy T-62, T-72 i T-90, które stanowią opancerzony rdzeń wielu współczesnych armii. Warianty T-34 były szeroko eksportowane po drugiej wojnie światowej, a nawet około 2010 roku ich rozmieszczenie na pierwszej linii w kilku krajach rozwijających się było ograniczone.
W 1939 roku najliczniejszymi radzieckimi modelami były czołg T-26 i seria szybkich czołgów BT. T-26 był powolnym czołgiem zaprojektowanym, by nadążać za piechotą. Czołgi BT były czołgami kawaleryjskimi: lekkimi i szybkimi, przeznaczonymi do manewrów bojowych. Oba typy reprezentowały radziecki rozwój zagranicznych projektów z początku lat trzydziestych XX wieku; T-26 był oparty na brytyjskim czołgu Vickers 6-Ton, a czołgi BT były oparte na czołgu M1930 amerykańskiego projektanta Johna Waltera Christie.
Początki rozwoju czołgu T-34 sięgają 1937 roku, kiedy CHTZ (Kharkovskij tankovyj zavod) otrzymał zamówienie na czołg, który miał zastąpić czołgi serii BT. Główny konstruktor Michaił Koškin został szczegółowo poinstruowany przez swoich przełożonych o poszukiwaniu nowego czołgu gąsienicowego, jednak świadom ograniczeń konstrukcyjnych tego typu, oprócz niego (A-20) opracował również wariant z czysto gąsienicowe podwozie, które nazwał A-32. W 1938 roku zademonstrował oba projekty przed komisją Rady Obrony ZSRR, przy czym wariant A-32 został natychmiast potępiony przez dowódców Armii Czerwonej, marszałków Woroszyłowa i Kulika. W szczególności mówi się, że Kulik był wściekły, że projektant ośmielił się nawet zaoferować wariant bez gąsienic, a jego ostremu potępieniu koncepcji czołgu gąsienicowego towarzyszyły „zawodowe uwielbienia i doktryny”, które prawdziwi eksperci w technologii czołgów odrzuciliby . Jednak ku zaskoczeniu wszystkich Stalin zdecydował, że oba prototypy zostaną zbudowane i dopuszczone do testów. Rozwój czołgu A-32, przemianowanego na T-32, mógł zatem być kontynuowany. Miał przed sobą wyboistą drogę, bo to właśnie Kulik został później przewodniczącym komisji do oceny przydatności obu typów.
W 1939 roku przeprowadzono ocenę obu maszyn. Kulik robił wszystko, aby uwypuklić wady prototypu T-32, jednocześnie bagatelizując podobne wady maszyny A-20. Pod jego naciskiem komisja była skłonna odrzucić maszynę, ale ostatecznie, pod wrażeniem prób strzeleckich, z których T-32 wyszedł lepiej, nie odrzuciła maszyny. Nie odważyła się jednak sprzeciwić marszałkowi i zwlekała z decyzją, który typ otrzyma pierwszeństwo. Dowództwo wahało się przez jakiś czas, ale ostatecznie, biorąc pod uwagę znacznie większy potencjał dalszego rozwoju typu T-32, zdecydowało się polecić go do produkcji seryjnej w nieco zmodyfikowanej odmianie, którą później nazwano T-34.
W porównaniu z innymi typami czołgów średnich, T-34 osiągnął bardzo korzystną wartość ciśnienia właściwego 0,64 kg/cm2, co miało wpływ na właściwości jezdne i manewrowość w trudnym terenie. Jakość pancerza czołgu, którego obróbka była dość szorstka, była wyższa niż porównywalnych maszyn zagranicznych. Największą słabością czołgu było ergonomiczne rozwiązanie wieży, które utrudniało zadania związane z kontrolą wieży i prowadzeniem ognia. Nieograniczony widok z włazu wieży uniemożliwił dowódcy T-34 przed nieporęcznym włazem otwieranym do przodu. W tylnej części wieży znajdował się niefortunnie rozwiązany tylny zwis, który kierował nadlatujące pociski bezpośrednio na wrażliwe łożysko wieży lub pod który niemiecka piechota przeciwpancerna umieszczała w walce miny płytowe. Wieża była pierwotnie wykonana ze spawanych walcowanych blach stalowych, ale później wieża odlewana była częściej używana.
Niska sylwetka pojazdu była raczej zaletą, ale z drugiej strony oznaczała ograniczenie zakresu kątów celowania armaty i sprzężonego z nią karabinu maszynowego. T-34 z 1940 roku był uzbrojony w krótką armatę L-11 model 1938 kalibru 76,2 mm, od 1941 roku zaczęto w nim instalować działo F-34 tego samego kalibru, ale o większej prędkości początkowej, co był świetny pod względem zasięgu i przewagi w penetracji. Strzelec maszynowy, będący jednocześnie radiotelegrafistą, miał do dyspozycji karabin maszynowy DT kalibru 7,62 mm w łożysku kulkowym. Na początku wojny w stacje radiowe wyposażone były tylko czołgi dowódców kompanii, jednak z czasem ich liczba zaczęła wzrastać. Członkowie załogi wewnątrz czołgu komunikowali się ze sobą za pomocą wewnętrznego interkomu. Pierwsze modele czołgu były zwykle wyposażone w silnik Mikulin M-17 z czołgów serii BT, który był silnikiem licencyjnym BMW VI. Maszyny wyprodukowane po 1940 roku były już wyposażone w dwunastocylindrowy silnik wysokoprężny V-2 o mocy 493 koni mechanicznych. Silnik wysokoprężny był również ceniony przez sowieckich czołgistów, ponieważ olej napędowy nie zapalał się i nie eksplodował tak łatwo, jak w przypadku maszyn benzynowych wroga. Pierwotnie skrzynia biegów była czterobiegowa. Czołgiem sterowano za pomocą dwóch dźwigni sterujących, dźwigni zmiany biegów, pedału sprzęgła i pedału hamulca. Jego sterowanie było pracochłonne również ze względu na brak wspomagania kierownicy. Kierowcy mieli pod ręką młotek, którego dość często potrzebowali do stukania w dźwignię, którą mieli trzymać. Pomimo tych niedociągnięć czołg był również popularny wśród samych załóg ze względu na swoją prostotę i bezpretensjonalność. Wiele napraw można było wykonać dosłownie „na kolanach”, co było wielką zaletą w trudnych warunkach frontu wschodniego. Spełniając najważniejsze kryteria, którymi były uzbrojenie, opancerzenie i mobilność, przewyższał wszystkie produkowane wówczas czołgi.
Pierwsze wersje czołgu były uzbrojone w armaty kalibru 76 mm, dlatego też określane są jako T-34/76. Była to dość zróżnicowana grupa z wieloma różnymi modyfikacjami i różnicami w technologii produkcji. Jego największą zaletą była jednak prosta konstrukcja, która pozwoliła Sowietom budować go w niemal nieograniczonej liczbie. Jednak T-34 w swojej pierwszej wersji miał również poważną wadę konstrukcyjną. Była to wieża bojowa, która oglądana od frontu idealnie współgrała z ukośnymi liniami bocznego pancerza korpusu, ale była za mała, tak że oprócz armaty F-34 tylko strzelec i dowódca zmieściłby się w środku, ale nie ładowarka. Zwłaszcza w dzikich starciach z czołgami niemieckimi oznaczało to ogromną wadę, ponieważ oprócz prowadzenia kierowcy i strzelca, dowódca musiał załadować działo, którego zapas amunicji znajdował się w większości pod podłogą wieży, co trzeba było wcześniej usunąć... W ciasnych warunkach wewnątrz było to zadanie wręcz nadludzkie, dodatkowo utrudnione koniecznością ciągłej czujności.Działo F-34 miało stosunkowo duży odrzut, za który płaciło wielu rosyjskich dowódców czołgów z ich życiem. Sowietom udało się częściowo rozwiązać ten problem za pomocą wariantu T-34/76D z nową sześciokątną wieżą z większą przestrzenią wewnętrzną; ale wciąż dwucyfrowe. Od końca 1943 roku T-34/76 był stopniowo zastępowany wersją T-34/85 z nową, trzymiejscową wieżą wyposażoną w armatę 85 mm ZiS-3-53, z którą w przeciwieństwie do poprzednika był w stanie przebić przedni pancerz niemieckich czołgów ciężkich Tiger I i Panther, które były znacznie lepsze od T-34/76. T-34/85 stanowił rozsądną odpowiedź, choć kwestia równowagi sił między nim a wspomnianymi przeciwnikami wciąż jest źródłem gorących polemik wśród ekspertów i wielbicieli obu typów.
T-34-85
Po pojawieniu się udoskonalonych niemieckich czołgów Panzer IV z długą armatą 75 mm w bitwie 1942 roku rozpoczęto projekt całkowicie nowego radzieckiego czołgu, który miał na celu zwiększenie ochrony pancerza przy jednoczesnym dodaniu nowoczesnych funkcji, takich jak drążki skrętne i trzyosobowy wieżyczka. Ten nowy typ T-43 miał być czołgiem uniwersalnym, który miał zastąpić zarówno czołg ciężki T-34, jak i KV-1. Pancerz prototypu T-43, choć cięższy, był wciąż niewystarczający przeciwko niemieckiemu 88 mm, a jego mobilność była gorsza niż T-34. Chociaż T-43 dzielił ponad 70% swoich komponentów z T-34, nadal wymagałby znacznego spowolnienia produkcji. W rezultacie prace nad T-43 zostały wstrzymane.
Niemieckie czołgi stopniowo zyskiwały nie tylko lepsze uzbrojenie, ale także pancerz. Po tym, jak wojskom radzieckim udało się zdobyć Tygrysa I i przeprowadzić na nim testy, nie ulegało wątpliwości, że parametry techniczne czołgu T-34 powinny ulec poprawie, zarówno poprzez wzmocnienie uzbrojenia, jak iw zakresie ochrony biernej. Sowieci szybko znaleźli stosunkowo proste i niewymagające technicznie rozwiązanie, montując zmodyfikowaną wieżę z czołgu ciężkiego KV-85 na podwoziu istniejącego czołgu T-34/76.[26] Pod koniec 1943 roku wyprodukowano pierwsze 300 czołgów T-34/85. Jego uzbrojenie stanowiło działo D5-T, które było używane w czołgach IS-1, KV-85 i działach samobieżnych SU-85. Ze względu na problemy z zaopatrzeniem w te armaty, od marca 1944 roku na czołgach T-34 montowano armaty S-53 i ZIS S-53 (L/53) kalibru 85 mm. Uzbrojenie dodatkowe czołgu stanowiły dwa karabiny maszynowe DT kalibru 7,62 mm, jeden w wieży, drugi w przedniej części kadłuba. Napędzał go silnik wysokoprężny V-2-34 o mocy 500 KM. Podwozie składało się z każdej strony koła napinającego z przodu, koła napędowego z tyłu i pięciu dużych kół jezdnych, które były przenoszone na wahaczach wleczonych. W 1944 roku wyprodukowano 10 647 i 12 551 sztuk T-34/85 w 1945 roku.
Od drugiej połowy 1943 roku na front zaczęły napływać nowe czołgi i działa samobieżne, które miały zapewnić znaczną przewagę nad niemiecką technologią. Trzon wojsk i najbardziej rozpowszechniony typ czołgu nadal pozostawał czołgiem T-34. Idealnym pomysłem sowieckich dowódców było to, aby czołgi T-34 szły za pierwszą falą czołgów ciężkich KV i IS podczas ofensywnej bitwy. Kolejne fale czołgów miały penetrować pozycję wroga i rozwijać powstałe przełamania. Podczas bitwy obronnej czołgi miały pozostać za piechotą, gotowe do starcia z czołgami niemieckimi, którym udało się przebić przez linie sowieckie. W obronie T-34 miał współpracować z działami samobieżnymi SU-85, SU-100 i SU-122 i tworzyć obronę w głąb. W 1943 r. nastąpiła również zasadnicza poprawa wyszkolenia sowieckich załóg czołgów, ich współpraca z innymi rodzajami wojsk, poprawiono taktykę i organizację walki, tak że stopniowo dorównywały one załogom czołgów niemieckich.
W latach 1944 i 1945 Sowieci wysłali ogromne armie czołgów do operacji ofensywnych. Udało im się skoncentrować ponad 200 czołgów na półtorakilometrowym odcinku frontu. Wiosną i jesienią 1944 roku Niemcy cofali się przez błotnisty teren, po którym mogły poruszać się tylko czołgi T-34. Te zdolności manewrowe, wraz ze stale rosnącą przewagą ilościową sowieckich czołgów, skutkowały stosunkowo szybkim postępem wojsk nawet w niesprzyjających warunkach klimatycznych. Jeśli w 1941 roku na jeden zniszczony czołg niemiecki przypadało od sześciu do siedmiu radzieckich czołgów, to pod koniec 1944 roku stosunek ten wynosił jeden do jednego. Produkcja czołgów T-34 z armatą 76 mm ostatecznie zakończyła się w 1944 roku i od tego czasu był produkowany tylko z armatą 85 mm. Oprócz klasycznego czołgu Sowieci produkowali T-34 w różnych wariantach, takich jak miotacz ognia, most, rozminowywanie i przywracanie. Czołg T-34 stoczył jeszcze wiele bitew, zanim dotarł do Berlina i stał się najbardziej widocznym symbolem zwycięstwa komunistycznego Związku Radzieckiego nad nazistowskimi Niemcami.
Wierny szczegółom w skali 1:16
Ważący około pięciu kilogramów zimowy kamuflaż T-34/85 jest idealny dla wymagającego klienta. Profesjonalna edycja oferuje doskonałą jakość malowania aerografem, technologię PCB 2,4 GHz i nowy głośnik. Model ten charakteryzuje się doskonałymi właściwościami jezdnymi, szerokim zakresem funkcji oraz realistycznym dźwiękiem. Wysokiej jakości gąsienice, koła napędowe i prowadzące z rolkami, a także dolna część kadłuba i wieża bojowa wykonane są z metalu. Wiele małych części i różne naklejki doskonale uzupełniają replikę skali.
Sterowanie i funkcje
Potężny model czołgu ma sterowanie RC 2,4 GHz. Pojazd wyposażony jest w system walki na podczerwień, dzięki czemu możliwe są bitwy z pojazdami z tej samej serii. Silniki o zoptymalizowanym momencie obrotowym zapewniają precyzyjną i płynną jazdę zimowemu modelowi T-34/85 w kamuflażu . Metalowe koła zębate z solidnymi zębatkami i ulepszonymi zębatkami zapewniają większą moc. Dzięki sterowaniu proporcjonalnemu można bardzo powoli zbliżać się do czołgu i płynnie zwiększać prędkość. Zimowy kamuflaż T-34/85 porusza się do przodu i do tyłu, również z obrotami w lewo iw prawo. Można go również skręcić w lewo lub w prawo na miejscu. Możesz podnosić i opuszczać działo oraz obracać wieżę o 360 stopni. Różne dźwięki silnika, odrzut lufy, błysk lufy i dym z wydechu uzupełniają realistyczne wrażenia.
Zawartość opakowania i parametry techniczne/funkcje
- RC T-34/85 kamuflaż zimowy IR, edycja profesjonalna Torro w skali 1:16
- Drewniana skrzynia Torro do transportu i przechowywania
- Waga: ok. 4,2 kg
- Obrót wieży o 360°
- Pilot zdalnego sterowania 2,4 GHz
- Metalowa skrzynia biegów o przełożeniu 1:4
- Zestaw NiMH 7,2V
- Ładowarka 220V/7,2V, ładuje 400mAh
- Generator dymu i moduł dźwiękowy
- Płyn do dymu
- System walki na podczerwień
- odrzut lufy
- błysk beczki
- małe części, zestaw akcesoriów, kalkomanie
Sprzęt komputerowy- Kolor: kamuflaż zimowy
- Funkcja bojowa: IR
- Paski: metalowe
- Rolki: metalowe
- Zawieszenie: Zawieszenie na drążku skrętnym
- Pierścień obrotowy wieży: 360°
- Wieża: metalowa
- Wanna dolna: metalowa
- Skrzynia biegów: stalowa skrzynia biegów
- Skala: 1/16
- Edycja: Torro Pro-Edition
- Wersja: model RTR
- Kierownica i koła jezdne: metalowe
- Ramiona skrętne: metalowe
Ostrzeżenie:- Używać tylko pod bezpośrednim nadzorem osoby dorosłej.
- Rekomendowany wiek: 14+
- Nieodpowiednie dla dzieci poniżej 36 miesiąca życia.
- Ryzyko zadławienia się małymi częściami
